Amatör Gökbilimi

[Antares]

Güneş. Kadim toprakların tanrısı. Birçok ilk uygarlığın uğruna kurbanlar feda ettiği , her şeyi varettiğine inanılan mistik varlık ! Oysa kimin aklına gelirdi kadim uygarlıkların haklı olduğu…

Güneş , gezegenimizdeki tüm canlı hayatının yaratıcısı ve tek teminatı. Çünkü bir gezegende yaşam oluşabilmesi için ilk koşul o yaşamı destekleyecek bir enerji kaynağı , yani bir yıldız.

‘’Kaldır başını.
Kaldır ki güneş alnına yenilmezliğin damgasını vursun’’

Jose Marti

Bu kısımda biz , başımızı yukarı kaldıracağız ve gökyüzünü inceleyeceğiz.  Güneş sistemini , astreoid kuşağını büyük gaz devlerini  , uzay zaman mekaniğini ve tabi ki uzayı parselleme telaşına şimdiden başlamış olan tekelleri…

Sorular soracağız diğer taraftan. Acaba başka gezegenlerde yaşam var mı ? Olabilir mi ? Kurguyu bir kenara bırakıp astrobiyoloji temelinde yaklaşacağız.Gökbilime dair her şeyi buraya aktaracağız.Şimdiden iyi okumalar.

[Antares]

Yıldızlar

Evrenin bildiğimiz ve henüz bilmediğimiz tüm kanunları yıldızlara dayanmaktadır.Dolayısı ile uzayı bilmek , yıldızları bilmek ile başlar.Bildiğimiz tüm gezegenler , yıldızların etrafında dönmekte ve bir yıldız sistemi oluşturmaktadır ve evrende bildiğimiz en büyük yapılar olan galaksiler yıldız sistemlerinden oluşmaktadır. Hem de çok sayıda yıldız sisteminden , popüler tabir ile , bir kumsaldaki kum tanesi kadar…




Yıldızlar ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşur.Varlıklarını , hidrojeni helyuma dönüştürmekle (füzyon) devam ettirirler.Barındırdığı tüm hidrojeni tükendiğinde , yani yakıtı bittiğinde , füzyon , helyumu daha ağır metallere dönüştürerek devam eder.  Bu süreç , bir yıldızın ortalama ömrünü kapsamakta olup , yıldızın büyüklüğüne bağlı olarak (büyük kırmızı devlerde 3-5 milyon yıl , orta büyüklükte olan yıldızlarda 5-10 milyar yıl) değişir. Bu süre içerisinde gerçekleşen füzyon sonucu uzaya ışınım (radyasyon) saçar. Ömrünün sonuna geldiğinde ise füzyon devam eder.Bünyesindeki helyumu da tüketen yıldız füzyona daha ağır metalleri yakarak devam eder ve bu yıldızın sonu demek olan çekirdekteki çökmeyi oluşturur. Çökme sonucu yıldız , barındırdığı her şeyi etrafa saçar ve çözülür. Ortaya bir nebula (gaz bulutu) çıkar. Bazı durumlarda da çökmenin şiddetine bağlı olarak yıldız çekirdeği karadelike dönüşür.



Yıldızlar genel olarak 3 çeşide ayrılır. Büyük gaz devleri. Öncelikle bu büyüklüğün üst sınırı bulunmamaktadır.Ömürleri 1 milyar yıla kadardır.Orta büyüklükte yıldızlar.Büyüklüğü güneşe yakın olan yıldızlardır.Ömürleri 5 ile 10 milyar yıl arasında değişir.Son olarak cüce yıldızlar.Bunlar bir gezegen büyüklüğünde olan ama ömürleri  çok çok uzun olan yıldızlardır. Kısaca bir yıldız ne kadar büyükse çekirdeğindeki füzyon o kadar büyük çapta gerçekleşmekte (yakıtını o kadar büyük oranda tüketmekte) ve ömrü o kadar kısa olmaktadır.